ခီဖျိ Dr. Marvin Lorenzana
တၢ်ကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢယအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မတၤအမူအဒါအိၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လဲၣ်.ကျိၤကွာ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢတၢ်ကသူအီၤလၢတၢ်ကမၤအါထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ လီၢ်က၀ီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဂဲၤလိာ်တၢ်လၢတၢ်ကကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်ဂ့ၢ်၀ီဂ့ၤဂ့ၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သံကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်ဖဲပမ့ၢ်ဃုထၢလၢတၢ်ကဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ယွၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါန့ၣ်လီၤ.
ယ့ၣ်ရှူးတဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ထဲဒၣ်လၢတၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်ဘၣ်. အ၀ဲဟဲလီၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကဒုးအိၣ် ထီၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတခါဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်မၤအိၣ်ထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကဲထီၣ်အပျဲၢ် အဘီၣ် တဖၣ်,တၢ်မၤဘျါပှၤဆူးပှၤဆါ,ပှၤလၢအသၣ်၀ံၤသၣ်စ့ၤလၢနီၢ်ခိဒီးနီၢ်သးန့ၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီအီၤ, ပှၤလၢတၢ် တ ဂ့ၤတဘၣ်ဒိးအီၤတဖၣ်တၢ်မၤဘျါက့ၤအီၤဒီးပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိတဖၣ်မၤစၢၤဒုးဘျးစဲအီၤဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ.
သနာ်က့, ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်ညီနုၢ်သူ၀ဲဒၣ်တၢ်ကဲအပျဲၢ်အဘီၣ်အကျိၤအကျဲလၢတလီၤသူၣ်ပိၢ်သး၀းလၢအပ ညိၣ်လီၤဆူၣ်ဆူၣ်လၢအပာ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လၢတၢ်ဆီတလဲခဲလၢာ်ခဲဆ့ဃုာ်ဒီးပှၤကူပှၤကညီအဖီခိၣ်လၢအ လဲၤလိၤလိၤဆူတၢ်မၤဘီမုၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်ညီနုၢ်အခီပညီမ့ၢ်၀ဲတၢ်ထီၣ်တီၤဒၢးတၢ် မၤလိန့ၣ်လီၤ.တၢ်ကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢယ့ၣ်ရှူးသူတ့ၢ်၀ဲဒၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်လဲၤခီဖျိလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤတခါအပာ် ဃုာ် “ခိၣ်, သး, စုတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ.
ခိၣ်သၣ်ဃံ. ယ့ၣ်ရှူးမ့ၢ်၀ဲသရၣ်တဂၤလၢအနၢ်ပၢၢ်တၢ်အါမံၤအါကလုာ်အတၢ်ဘၣ်ထွဲဘျးစဲလိာ်အသးဒီးမ့ၢ်၀ဲဒၣ် ဒ်ယူဒၤဖိတၢ်ဘါအရၤဘံတဂၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ရှူးပညိၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အ “ခိၣ်” မ့ၢ်ဒ်သိး အ၀ဲသ့ၣ်ကနၢ်ပၢၢ်ဘီမုၢ်အသီတခါကဟဲ၀ဲဒၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး, ယ့ၣ်ရှူးပညိၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢအပျဲၢ်အ ဘီၣ်တဖၣ် “အသး”န့ၣ်လီၤ.
သး. ယ့ၣ်ရှူးဆီတလဲအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢအမ့ၢ်တ့ၢ်ပတီၢ်မုၢ်ပှၤမၤညၣ်ဖိဆူပှၤမၤန့ၢ်ပှၤကညီအသးသမူန့ၣ် လီၤ. လၢတၢ်ကမၤတၢ်အံၤအဂီၢ်, ယ့ၣ်ရှူးဆီတလဲကွံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အသးလၢအဆီၣ်တခူထီၣ်တၢ်တဖၣ်လၢတၢ် အဒွဲပူၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ရှူးနဲၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်လၢအကကဲထီၣ်ခိၣ်နၢ်လၢအဂ့ၤတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲမၤစၢၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢအကပာ်အနီၢ်တဂၤတၢ်အဲၣ်ဒိးလၢအကပၤဒီးပာ်လီၤပှၤအဂၤအတၢ်အဲၣ်ဒိးလၢအမဲာ်ညါ န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒုးနဲၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢတၢ်လၢယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်တမ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လၢ အမ့ၢ် “ယၤ”န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးယ့ၣ်ရှူးသိၣ်လိအ၀ဲသ့ၣ်လၢအကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကျဲတဖၣ်လၢအဟဲစိာ်တၢ်လၤကပီၤဒီးတၢ် စံးဘျုး စံးထီၣ်ပတြၢၤဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့, ထဲ”ခိၣ်” ဒီး “သး”န့ၣ်တလၢပှဲၤဘၣ်.
စုတဖၣ်. တၢ်ဆိကမိၣ်လၢအဘၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်တခူထီၣ်သးန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ် ကဘၣ်ဆီၣ်ထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢအကမၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါတဖၣ်ပှဲၤမးဒီးတၢ်အဒိအတဲာ် လၢယ့ၣ်ရှူးကွဲမုာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢအကမၤဘၣ်အၢအစုလၢတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီကမျၢၢ်တဖၣ်, စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်,မၤဘျါက့ၤတၢ်ဒီးဒိးဘျၢတၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအမဲရကၤတဖၣ်တၢ်ထံၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်. တၢ်တဟံးန့ၢ်မၤထွဲတၢ်သၢမံၤအံၤ ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢအသွံၣ်စၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ရှူးပညိၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်လၢအပျဲၢ် အဘီၣ်တဖၣ်အခိၣ်,အသးဒီးအစုတဖၣ်ဒီးပ၀ဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးပကဘၣ်မၤတၢ်အံၤလီၤ.